E-Ticaret ile uğraşanlar ve e-ticarete merak saranların çokça duyduğu ve merak ettiği iş modelleri; B2B, B2C ve C2C. Günlük hayatta pek karşımıza çıkmasa da son zamanlarda e-ticaret hacminin büyümesi ile bu iş modeli terimlerini iyice duymaya ve görmeye başladık.
O halde nedir bu B2B, B2C ve C2C sizin için örnekli bir yazı hazırladım.
B2B Nedir?
B2B kısaltma açılımı “Business to Business”, Türkçesiyle “Şirketten Şirkete” kavramıdır. Şirketlerin kendi aralarında gerçekleştirdikleri pazarlama veya satış uygulamalarını ifade eden kısa tanımdır. Temel olarak şirketler birbirlerinin sunduğu hizmetleri iyileştirme prensibi ile çalışır. Şirketten şirkete olan bu iş modelinin ismine B2B denir. Bir ürün veya hizmet tüketiciye ulaşmadan şirketlerin kendi arasında el değiştirir, alınır veya satılır.
B2B Ne Gibi Kapsamları İçerir?
Hammadde ticareti
İşletmelerin üretim amacıyla ihtiyaç duyduğu hammaddeleri, başka bir işletmeden tedarik eder. Hammadde üreten işletme ise bu hammaddeyi üretim yapacak başka bir işletmeye tedarik eder. Örneğin; giyim sektöründe bir işletmenin ihtiyaç duyduğu en önemli hammadde ipliktir. İplik üreticisi başka bir şirket ise üretmiş olduğu iplikleri ihtiyaç sahibi işletmelere taşır. İşte bu karşılıklı modele “Business to Business”, Türkçesiyle “Şirketten Şirkete” yani B2B ismi verilmiştir.
Operasyonel Sebeplerle Kurulan İş Birlikleri
Çoğu işletme üretim, işletme, yönetim, muhasebe veya tedarik süreçleri gibi operasyonel faaliyetlerin tamamını kendi imkanları ile karşılamayabilir. Bu durum ayrı bir sermaye ve yatırım gerektirir. Bunun için bazı işler başka şirketlerin aracılığı ile sağlanır. Örneğin; üretiminde yer alan ürünleri internet pazarında satmak için bir e-ticaret departmanı kurulması yerine bu işler e-ticaret süreçlerini yönetebilen başka bir şirkete verilir. Böylece üreten ve pazarlayan iki şirket iş birliği yapmış olur.
Toptancı-Perakendeci İş Modeli
Büyük veya orta ölçekli üretim yapan bir işletme, ürünlerini küçük veya orta ölçekli perakende satış yapan bir işletmeye satabilir. Örnek: Gıda sektöründe üretim yapan işletmeler, market gibi diğer işletmeler ile aralarında iş birliği yapabilir.
Aslına bakarsanız tüm şirketler, üretim ve hizmet faaliyetlerini devam ettirmek amacıyla B2B iş modelini uygulamak zorundadır. Birçok marka tüm üretim ve diğer süreçlerini tek başına yönetemeyeceği için yan işletmelerin desteği ile iş birlikteliği yapmaktadır. Örneğin bir otomobil üreticisi, otomobil içerisinde binlerce parçadan oluşur. Tüm bu parçaları ve üretim sistemini tek başına yönetmesi neredeyse imkansızdır. En basit haliyle bile koltukların kumaşı, kumaş üreten bir işletmeden tedarik edilir. Yani siz aslında bir ürün satın alırken belki de yüzlerce marka ve işletmenin ürününü aynı anda satın almış oluyorsunuz
B2C Nedir?
B2C kısaltma açılımı “Business to Consumer”, Türkçesiyle “Firmadan Tüketiciye” kavramıdır. Şirketlerin tüketicilerle direkt olarak kurduğu ticari ilişkiyi açıklayan ifade olarak yer alır. Bireysel olarak yaptığımız tüm alışverişler, B2C iş modeli kapsamındadır. Günümüzde yaptığımız tüm bireysel alışverişler, “firmadan tüketiciye” yani “B2C” iş modelidir. B2C iş modeli, günümüz şartlarında 2 farklı şekilde uygulanmaktadır. Bu uygulamalar şunlardır:
Sanal Pazar Yerleri
Bugünkü koşullarda B2C iş modelini rahatlıkla inceleyebileceğimiz en iyi örnek Sanal Pazar yerleridir. Aklınıza gelmesi için bu iş modeli ile çalışan firmalar; Hepsiburada, Trendyol, N11, Gittigidiyor ve Çiçeksepeti gibi. E-ticaretin etki alanını her geçen gün büyük bir hızla genişletmektedir. Tedarikçilerden aldığı ürünleri üzerine kâr payı koyarak son kullanıcıya satan sanal alışveriş mağazaları, B2C iş modelini en işleten ve geliştiren firmalardır.
E-Ticaret ve Web Siteleri
Firmalar komisyon maliyetlerini düşürmek, marka ve işletmelerini ön plana çıkarmak için kendi siteleri üzerinden B2C modeli ile de satış yapmaktadırlar. Böylece ürünler üretimden direkt olarak tüketiciye arada komisyon fiyat farkı olmadan ulaşır. Bu durum üretici firma ve tüketici için maliyet konusunda hem uygun hem de istikrarlıdır.
B2C iş modeli, e-ticaret sektörünün ülkemizde gösterdiği gelişimle doğru orantılı olarak büyük bir hızla etki alanını genişletmektedir.
Üreticiler ve son kullanıcılar için birçok avantaj sunan e-ticaret kavramının başlıca faydaları şunlardır:
E-ticaret ile küçük bir işletme dahi dünyanın tüm noktalarına ürünlerini satabilir. Fiziksel olarak ulaşmanın neredeyse imkansız olduğu sayıda müşteriye sanal ortamda ulaşan işletmeler, bu sayede kârlılıklarını artırabilir.
Geleneksel satış yapan bir işletmenin birçok fiziksel gideri bulunmaktadır. E-ticaret dünyasında ise işletmeler, bu harcamalardan ve maliyetlerden büyük ölçüde tasarruf etmektedir.
E-ticaret dünyasında, müşteri profilleri çok daha net bir şekilde analiz edilebilir, doğru bir hedeflemeyle yüksek sayıda müşteriye rahatlıkla ulaşılabilir.
B2B ve B2C İş Modelleri Arasındaki Farklar Nelerdir?
B2B alanında müşteriler ürünü daha çok mantıksal fayda açısından değerlendirirken, B2C müşterileri ürünleri duygusal fayda açısından değerlendirmektedir. B2B alanında müşterilerin bir ürünü tekrar satın alma ihtimali, B2C alanına göre daha yüksektir. B2B alanında ürünlerin fiyatları ya da teslim edilme koşulları pazarlığa açıkken, B2C alanında taahhüt edilen şartlara uymak zorunludur.
C2C İş Modeli Nedir?
C2C kısaltma açılımı “Consumer to Consumer”, Türkçesiyle “Tüketiciden Tüketiciye” kavramı tüketicilerin birbirleriyle kurdukları ticari ilişkiyi ifade eden kısa tanımdır. E-ticaretin büyümesiyle ortaya çıkan bu iş modelinde, tüketiciler sahip oldukları ürünleri belirli pazar yeri uygulamaları aracılığıyla diğer tüketicilere kendi belirlediği bir fiyat üzerinden satışa sunar. Bu iş modelinde yapılan satışı faturalandırma gibi bir zorunluluk bulunmamaktadır.
C2C iş modeline en iyi örnekler Türkiye'de Sahibinden ve Letgo olarak gösterebiliriz. Bildiğiniz üzere bu uygulamalarda tüketiciler ürünlerini sıfır veya ikinci el olarak diğer tüketicilere sunar. Böylece var olan ürün tüketicilerin kendi aralarında fiyat ya da hizmet olarak el değiştirir.
C2C İş Modelinin en güzel yanı, tüketicilerin kullanmadığı veya az kullanmış olduğu ürünleri ellerinden çıkararak bu durumdan kâr elde etmesidir. Ayrıca alıcı tarafında aynı ürünü daha ucuz maliyetle satın alması her iki taraf için olumlu bir alışveriş şeklidir.
Merhaba ben Oğuz Sarıkaya. E-Ticaret alanında yazılarımla sizleri bilgilendiriyorum. Yazımı buraya kadar okuyan tüm herkese şimdiden teşekkürler. Soru, görüş ve önerilerinizi yorum kısmına yazarak belirtebilirsiniz.
Herkese sağlık ve sevgi dolu günler dilerim
Comments